Άστον, Φράνσις Γουίλιαμ

(Francis William Aston, Μπέρμιγχαμ 1877 – Κέιμπριτζ 1945). Άγγλος φυσικός και χημικός. Σπούδασε στο Μπέρμιγχαμ και στο Κέιμπριτζ, όπου έγινε καθηγητής της φυσικής το 1920. Βοηθός του Τζόζεφ Τζον Τόμσον στο εργαστήριο Κάβεντις, συνεργάστηκε με τον καθηγητή του στον προσδιορισμό των μαζών των θετικών ιόντων. To 1912 πραγματοποίησε τον πρώτο μερικό διαχωρισμό των ισοτόπων του νέου –των οποίων ο Τόμσον είχε διαπιστώσει την ύπαρξη– με διάχυση μέσα από έναν πορώδη σωλήνα. Το 1919 κατασκεύασε τον πρώτο φασματογράφο μάζας, χάρη στον οποίο μπόρεσε να εμβαθύνει στη μελέτη των ισοτόπων, ανακαλύπτοντας τον νόμο ότι «το ατομικό βάρος των ισοτόπων (αναφερόμενο στο ατομικό βάρος του οξυγόνου, Ο = 16) δίνεται με μεγάλη προσέγγιση από έναν ακέραιο αριθμό». Με τους επόμενους φασματογράφους που κατασκεύασε ο Ά. (1925, 1937) έγιναν μετρήσεις ακόμα πιο ακριβείς (μέχρι 1/30.000 της μετρούμενης μάζας). Η μεγάλη ακρίβεια των μετρήσεων του Ά. επέτρεψε να παρατηρηθεί ότι τα ατομικά βάρη είναι λίγο κατώτερα από εκείνα που ο νόμος των ακέραιων αριθμών μπορούσε να προβλέψει. Αυτή η υστέρηση ή έλλειμμα μάζας εξηγήθηκε με βάση τον νόμο του Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μεταξύ μάζας και ενέργειας: η μάζα που λείπει ισοδυναμεί προς την ενέργεια η οποία απαιτείται για τη διάσπαση του πυρήνα στα σωμάτια που τον αποτελούν. Το 1936 ο Ά. προσδιόρισε το ακριβές ατομικό βάρος του δευτερίου. Εξέθεσε τα αποτελέσματα των εργασιών του στο σύγγραμμά του Isotopes (1922). Το 1922 τιμήθηκε με το Νόμπελ χημείας. Υπήρξε μέλος της ιταλικής Ακαδημίας των Λυγκέων και επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της πρώην ΕΣΣΔ.